روابط فرزندى‏

قال رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله: حقّ الولد على والده اذا کان ذکرا ان یستفره امّه و یستحسن اسمه و یعلّمه کتاب اللَّه و یطهّره. »

رسول اکرم (ص) در حدیثى حقوق، پسران و دختران را بپدران خود، شرح داده و در ضمن فرموده است: از حقوقى که پسر، بپدر خود دارد اینست که مادر وى را احترام کند، براى کودک نام خوب انتخاب نماید، بکودک قرآن بیاموزد، و او را بپاکى و پاکدلى پرورش دهد.

قال على علیه السّلام: ولدک ریحانتک سبعا و خادمک سبعا ثمّ هو عدوّک او صدیقک. »

على علیه السّلام فرموده است: فرزندت در هفت سال اوّل، برگ خوشبوئى بر ساقه درخت وجود شما است. و در هفت سال دوّم، خدمتگزار مطیع و فرمانبردار شما است. و در هفت سال سوّم، ممکن است دشمن بدخواه شما یا دوست خیرخواه شما باشد.

                        الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 347

.

و عنه علیه السّلام: دع ابنک یلعب سبع سنین. «2»

 (2) فرزند خود را هفت سال آزاد بگذار بازى کند.

عن اسحق بن عمّار قال سمعت ابا عبد اللَّه علیه السّلام یقول: انّ اللَّه لیفلح بفلاح الرّجل المؤمن ولده و ولد ولده «3».

 (3) اسحق بن عمار از امام صادق (ع) شنیده است که فرموده: با فلاح و رستگارى مردان با ایمان، خداوند فرزندان و فرزندزادگان آنها را خوشبخت و رستگار میکند.

                        الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 345

تأدیب فرزند

قال بعضهم شکوت الى ابى الحسن (ع) ابنا لى فقال:

لا تضربه و اهجره و لا تطل «1».

 (1) مردى حضور حضرت ابا الحسن (ع) از فرزند خود شکایت کرد.

حضرت فرمود فرزندت را نزن، و براى ادب کردنش، از او قهر کن، ولى مواظب باش، قهرت طول نکشد و هر چه زودتر آشتى کن.

                        الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 348

تأدیب فرزند

قال بعضهم شکوت الى ابى الحسن (ع) ابنا لى فقال:

لا تضربه و اهجره و لا تطل «1».

 (1) مردى حضور حضرت ابا الحسن (ع) از فرزند خود شکایت کرد.

حضرت فرمود فرزندت را نزن، و براى ادب کردنش، از او قهر کن، ولى مواظب باش، قهرت طول نکشد و هر چه زودتر آشتى کن.

مسئولیت تربیت فرزند

قال رسول اللَّه (ص): ألا کلّکم راع و کلّکم مسئول عن رعیّته فالامیر على النّاس راع و هو مسئول عن رعیّته و الرّجل راع على اهل بیته و هو مسئول عنهم، فالمرأة راعیة على اهل بیت بعلها و ولده و هى مسئولة عنهم. الا فکلّکم راع و کلّکم مسئول عن رعیّته. «2»

 (2) آگاه باشید که همه شما تا حدودى فرمانروا و نگهبان هستید و در مورد فرمانبرداران خویش مؤاخذ و مسئولید، زمامداران کشور فرمانروایان جامعه هستند و در برابر آن مسئول، مرد که رئیس خانواده است فرمانرواى زن و فرزندان خویش است و در برابر آنان مسئول است، زن بر کودکان خود فرمانروا و حاکم است و در برابر آنان مسئولیت دارد. آگاه باشید همه شما فرمانروا و نگهبان هستید و همه شما در مورد فرمانبرداران خویشتن مؤاخذ و مسئولید.

                       3 الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 50

نیکى به فرزندان‏

قال رسول اللَّه صلّى اللَّه علیه و آله: رحم اللَّه والدین اعانا ولدهما على برّهما. «1»

 (1) رسول اکرم فرموده است: رحمت الهى بر پدر و مادرى باد که فرزند خویش را در انجام نیکى و خیر یارى نمایند.

قال علىّ بن الحسین علیه السّلام: فاعمل فی امره عمل المتزیّن بحسن اثره علیه فی عاجل الدّنیا «2».

 (2) حضرت علىّ بن الحسین (ع) در ضمن توضیح حقوق فرزند، بپدر دستور میدهد: با فرزندت آنچنان رفتار کن که اثر نیکوى تربیت تو مایه زیبائى و جمال اجتماعى او شود، او را چنان بار بیاور که بتواند در شئون مختلف دنیاى خود با عزّت و آبرومندى زندگى کند و مایه زیبائى و جمال تو باشد. على (ع) میفرمود:

خیر ما ورّث الآباء الابناء الادب. «3»

 (3) بهترین ارثى که پدران میتوانند بفرزندان خویش بدهند ادب و تربیت صحیح است.

                        الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 352

حقوق فرزند

قال علىّ بن الحسین علیه السّلام: و امّا حقّ ولدک فان تعلم انّه منک و مضاف الیک فی عاجل الدّنیا بخیره و شرّه و انّک مسئول عمّا ولّیته به من حسن الادب و الدّلالة على ربّه عزّ و جلّ و المعونة له على طاعته فاعمل فی امره عمل من یعلم انّه مثاب على الاحسان الیه معاقب على الاسائة الیه. «1»